Een gedragen visie: Het fundament van zelforganiserende teams

Pijler 1: Gezamenlijke visie

Afkomstig uit het boek “Professionals aan het stuur”

Veel organisaties dromen van zelforganisatie: teams die zelfstandig functioneren, professionals die eigenaarschap tonen en een leidinggevende die meer loslaat dan controleert. Maar zoals vaak het geval is met idealen, ligt de praktijk een stuk ingewikkelder. Zelforganisatie is geen doel op zich, maar een middel om te komen tot betere resultaten, meer werkplezier en hogere klanttevredenheid. Een krachtige en gedragen visie is daarbij onmisbaar.

Wat is een gedragen visie?

Een gedragen visie is meer dan een mooie poster aan de muur. Het is een gedeeld beeld van waar de organisatie naartoe wil en waarom dit belangrijk is. De visie geeft richting, inspireert en biedt houvast in tijden van verandering. Binnen zelforganisatie vormt het de basis waar professionals zich aan kunnen vasthouden wanneer ze zelf het stuur pakken.

Waarom is een gedragen visie onmisbaar?

Zelforganisatie vraagt om betrokkenheid, verantwoordelijkheid en initiatief. Dit ontstaat alleen als mensen weten waar ze naartoe werken en waarom dit belangrijk is. Een heldere visie zorgt voor:

• Betrokkenheid: Professionals voelen zich verbonden met de koers van de organisatie.
• Richting: Teams weten waar ze naar streven en waarom.
• Motivatie: Mensen raken geïnspireerd door het grotere doel.

Het simpelweg invoeren van zelforganiserende teams zonder gedeelde visie leidt vaak tot verwarring, weerstand en uiteindelijk falen.

Hoe creëer je een gedragen visie?

Een visie ontwikkelen is één ding; zorgen dat deze gedragen wordt door de hele organisatie is iets anders. Hier zijn 3 belangrijke stappen:

Stap 1: Verbind het waarom aan de missie

Zelforganisatie geen doel op zich. Zorg dat de visie aansluit bij de missie van de organisatie. Stel jezelf vragen als:

• Waarom willen we meer zelforganisatie?
• Wat levert dit op voor onze klanten en medewerkers?
• Hoe draagt dit bij aan onze missie?

De zogenaamde Golden Circle van Simon Sinek is hierbij een waardevol hulpmiddel:

• Waarom: Wat is het hogere doel van werken vanuit meer zelforganisatie?
• Hoe: Hoe gaan we dit realiseren?
• Wat: Welke concrete acties en gedragingen horen hierbij?

Stap 2: Betrek professionals actief bij de visieontwikkeling

Zelforganisatie gaat over eigenaarschap, dus laat professionals vanaf het begin meedenken en meebeslissen over de visie. Dit vergroot niet alleen het draagvlak, maar zorgt er ook voor dat de visie aansluit bij de praktijk.

• Organiseer interactieve sessies waarin professionals hun ideeën kunnen delen.
• Werk met tools zoals de “Drie Redenen”-methode, waarbij iedereen drie redenen bedenkt waarom zelforganisatie waardevol is.
• Gebruik toekomstscenario’s om samen te visualiseren hoe de organisatie er met meer zelforganisatie uit zal zien.

Stap 3: Communiceer consistent en inspireer

Een visie die alleen op papier staat, zal nooit leven. Het is belangrijk om de visie regelmatig te herhalen en te laten terugkomen in dagelijkse interacties. Laat leidinggevenden de visie actief uitdragen en voorleven.

• Zorg dat de visie terugkomt in teamoverleggen en personeelsbijeenkomsten.
• Toon goede voorbeelden van hoe de visie in de praktijk wordt gebracht.

Valkuilen en uitdagingen

Het ontwikkelen van een visie is vaak niet het probleem; de uitvoering wel. Veel organisaties schieten te snel in de actiestand zonder stil te staan bij de vraag of de visie echt leeft. Daarnaast kunnen management en professionals soms verschillende verwachtingen hebben.

Tips om dit te voorkomen:

• Neem de tijd om de visie goed te doordenken en breed te bespreken.
• Zorg dat de medewerkers de visie ‘naar zich toe kunnen trekken’. Dat wil zeggen dat ze het door kunnen vertalen naar hun concrete handelen.
• Zorg voor leiderschap dat niet alleen de visie uitdraagt maar ook consistent handelt naar die visie.
• Meet het draagvlak: vraag regelmatig feedback en kijk of de visie echt leeft op de werkvloer.

Conclusie

Zelforganisatie vraagt om visie. Niet zomaar een visie, maar een die breed gedragen wordt door zowel management als professionals. Een visie die inspireert, richting geeft en aanzet tot actie. Wanneer deze visie stevig verankerd is, ontstaat er ruimte voor eigenaarschap en kunnen professionals daadwerkelijk het stuur pakken.

Benieuwd hoe jouw organisatie hier werk van kan maken? Laten we samen ontdekken hoe we jouw visie krachtiger kunnen maken!

Team Mission™

In één dag scherp waar jullie voor gaan